Nguyên tắc tạo dựng bộ rễ nghệ thuật cho cây

Có 1 câu truyền miệng như sau: "Nhất rễ, nhì thân, tam cành, tứ lá" Bất kỳ ai đã từng đam mê và giao lưu với nghề chơi cây nghệ thuật đều thuộc và ít nhất nghe 1 lần câu nói này ? Tại sao tôi phải nói như vậy với các bạn ? Bởi vì Tôi ko còn nhớ rõ thời gian nào câu nói ấy lại in hằng trong tâm trí của tôi và tôi luôn xem đây như là 1 khẩu quyết trong suốt quá trình theo đuổi niềm đam mê của chính tôi . và tôi cũng là 1 fan hâm mộ cho câu truyền miệng ấy trong việc thưởng ngoạn và tạo thành cây cảnh .

Đơn giản điều này tôi rút ra từ cuộc sống rằng : đừng bao giờ bạn ước mơ xây dưng nhà cao tầng trên nền móng nhà cấp 4 ( tính phù hợp ) . bạn có thể can đảm với niềm đam mê và sự thăng hoa của mình để xây dựng ngôi nhà từ trên nóc ko ?? Trở về với thực tại :

Chúng ta đều biết bộ rễ lộ căn là một bộ phận quan trọng và độc đáo nhất của tất cả các loại hình cây cảnh nghệ thuật. Nếu tính sự kỳ công tạo dựng của 1 cây thì lớn nhât và lâu nhất là tạo ( bệ )mâm rễ , thứ hai là tạo thân cây , thứ ba là tạo bông tán và thứ tư là bộ lá . Mâm rễ tự nhiên ( nục nạc ,vấu chặt vào đất dâu ấn của thời gian ) là đẹp nhất , quá trình tạo hình đơn giản nhất , ưu thế số 1 này thuộc về cây gieo hạt

Đối với cây cảnh cổ người xưa thì niêm luật lại chủ yếu : hai yếu tố của cái đẹp Tỉ lệ & Nhịp điệu từ gốc cây trở lên đến thân, cành, lá và cân đối với chậu trồng cây . Nhưng ngày nay , rất nhiều nghệ nhân đã sử dụng sắc sảo những tuyệt chiêu khái niệm cần và các nguyên tắc đủ tạo dựng bộ rễ nghệ thuật, tạo nên điểm hút, điểm kỳ, quái của cây. Tựu chung lại, để tạo một cây cảnh đẹp điểm xuất phát đầu tiên là từ bộ rễ.

1. Kỹ thuật tạo bộ rễ gốc ban đầu:
Cây phôi cần cho rễ phát triển nhiều và nhanh nên phải trồng xuống đất
hoặc vào chậu to. Đất trồng phải tơi, mầu mỡ.Tốt nhất là đất phù sa trộn với đất bùn và phân ải hoặc phân vi sinh. Ngoài việc tưới nước thường xuyên giữ độ ẩm, cần chú ý chế độ chăm bón cho cây. Sau 6 tháng đến 1 năm đưa cây lên cắt bỏ các rễ thừa và cắt bớt các rễ quá dài rồi đem trồng để tạo các kiểu rễ nghệ thuật.
Riêng những cây nhân giống bằng phương pháp vô tính, thời gian trồng đòi hỏi lây hơn và phải trồng lại vài lần để chăm sóc tạo dựng bộ rễ ban đầu

2.Trồng vừa ngập cổ rễ để tạo bộ rễ hình hoa thị:
Khi trồng cần nắn bộ rễ xòe đều xung quanh gốc rồi lấp đất vừa ngập cổ rễ.Sau một năm trở lên, dùng phương pháp rửa trôi tẩy bỏ một lớp đất đi, bộ rễ hình hoa thị sẽ lộ trên mặt đất.

3.Trồng chậu ống để tạo bộ rễ vặn xoắn:
Dùng dây mềm và mau ảu quấn nhiều vòng cho bộ rễ có hình tròn như bó củi lỏng rồi trồng vào chậu ống( chậu tròn có đường kính nhỏ nhưng sâu). Sau khoảng 6 tháng trở lên, đổ cây ra, bện bộ rễ vặn xoắn vào nhau sao cho ngoạn mục, rồi trồng lại sang chậu lá lả hoặc bể để phơi bộ rễ văn nổi cao hẳn lê

4. Trồng nổi để tạo bộ rễ hình chân nơm:
Cắt sửa bộ rễ xong, không để bộ rễ tự nhiên xòe ngang mà dùng dây buộc rễ khum lại như hình rơm rồi mới trồng lại . Đầu tiên đổ một lớp đất vào đáy chậu sao cho khi đặt cây vào, gốc cây và 1/3 bộ rễ cao trên mặt chậu, sau đó dung vật liệu cứng quay cơi trên miệng chậu rồi đổ tiếp đất lấp chìm hết bộ rễ. Một năm sau, bỏ vật liệu quây chắn nhẹ nhàng moi hết phần đất nổi trên mặt chậu, dung bơm nước xịt rửa, bộ rễ hình chân nơm sạch sẽ phơi ra trên mặt đất.

5. Trồng sâu sau nâng gốc lên để tạo mâm rễ phân nhánh:
Cắt bớt một phần chiều dài của 4 – 5 rễ phân bổ đều xung quanh gốc rồi trồng sâu.
Sau 1 năm, trồng lại nâng gốc cao lên để lộ vừa mâm rễ phân nhánh.

6. Trồng nghiêng để tạo bộ rễ lệch hướng:
Cây đã có bộ rễ gốc ban đầu, phía nào có nhiều rễ to hơn thì chọn để tạo bộ rễ lệch hướng cho các dáng xiêu, hoành, huyền. Trồng cây đổ về phía đối hướng với phía có nhiều rễ to, cần căn sửa bộ rễ cho đẹp. Trong quá trình cắt sửa thân cành để tạo dáng, thế nếu cần có thể đưa cây lên một số lần để tạo dựng bộ rễ lệch hợp lý.
· Lưu ý chung:
- Dao kéo phải thật sắc để cắt cho gọn, rễ mới sống và phát sinh nhanh. Nếu làm giập nát chỗ cắt, rễ thường bị thối. Trước khi cắt mỗi cây, dao kéo phải được hơ lửa. Sau khi cắt phải bôi vôi hoặc ôxy già vào vết cắt ở cây để khử các mầm mống bệnh.
- Phần rễ mới lộ ra khỏi đất phải che phủ bằng các vật liệu mềm như vải ẩm, rác mục ẩm,bèo tây…khoảng 10 ngày để các rễ này thích ứng với điều kiện mới, tránh cho lớp vỏ rễ phía trên khỏi bị hoạt tử do ánh nắng và điều kiện sống ở trên mặt đất tác động.